BRISTOL BEAUFIGHTER
ΝΑΞΟΣ
Το Bristol Type 156 Beaufighter ήταν ένα Βρετανικό αεροσκάφος πολλαπλών ρόλων που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου από την εταιρεία αεροπλάνων Bristol Aeroplane Company. Αρχικά σχεδιάστηκε το 1938 ως βαρύ μαχητικό μια παραλλαγή του βομβαρδιστικού-τορπιλοφόρου Bristol Beaufort. Το αεροσκάφος αποδείχθηκε γρήγορα ως ένα αποτελεσματικό νυχτερινό μαχητικό που τέθηκε σε υπηρεσία με τη Βασιλική Αεροπορία (RAF) κατά τη Μάχη της Βρετανίας, το μεγάλο του μέγεθος του επέτρεπε να μεταφέρει βαρύ οπλισμό και ραντάρ έγκαιρης αεροπορικής ειδοποίησης χωρίς να εμποδίζει την απόδοση του. Το αεροσκάφος είχε εκτεταμένη υπηρεσία κατά τη διάρκεια του πολέμου με τις Μοίρες RAF 59, Fleet Air Arm (15 Μοίρες), RAAF (επτά μοίρες), Royal Canadian Airforce (τέσσερις μοίρες), Πολεμική Αεροπορία του Στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών (τέσσερις μοίρες), Royal New Zealand Air Force (δύο μοίρες), Πολεμική Αεροπορία Νοτίου Αφρικής (δύο μοίρες) και η Ελεύθερη Πολωνική Αεροπορία (μία μοίρα). Παραλλαγές του Beaufighter κατασκευάστηκαν στην Αυστραλία από το Τμήμα Παραγωγής Αεροσκαφών (DAP), τέτοια αεροσκάφη αναφέρονται μερικές φορές ως DAP Beaufighter.
Παρά το μεγάλο βάρος του, το Bristol Beaufighter ήταν αρκετά γρήγορο και πολύ καλά οπλισμένο. Το επάνδρωναν δύο άτομα. Ο τύπος αεροσκάφους Mk X είχε δύο ισχυρούς κινητήρες Hercules 1.770 ίππων και αυτονομία τα 2.366 χιλιόμετρα. Είχε έξι σταθερά πολυβόλα διαμετρήματος 7,7 χιλιοστών προς τα εμπρός (τέσσερα στο δεξί φτερό, και δύο στο αριστέρο φτερό) και ένα πολυβόλο των 7,7 χιλιοστών-το γνωστό Vickers K-το οποίο χειριζόταν ο Πολυβολητής/Πλοηγός στην περίπτωση μιας αερομαχίας. Τα πολυβόλα Vickers χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς ως αντιαεροπορική άμυνα σε πολλά πλοία, καθώς και από το βρετανικό πεζικό στις επιχειρήσεις τους. Το Vickers K ήταν τοποθετημένο στη θέση του πίσω πολυβολητή, ο οποίος ήταν μέσα σε έναν διαφανή θόλο (ονομαζόταν τρούλος), πίσω από το πιλοτήριο και στο μέσο κατά μήκος της ατράκτου. Το αεροσκάφος είχε επίσης τέσσερα πυροβόλα Haspano Mk III 20 χιλιοστών εμπρός, τα οποία ήταν τοποθετημένα στη μύτη, ακριβώς κάτω από τη θέση του πιλότου. Τέλος, το οπλικό φορτίο θα μπορούσε να είναι είτε μία τορπίλη, ή δύο βόμβες των 113 κιλών τοποθετημένες κάτω από την άτρακτο, ή οκτώ ρουκέτες αέρος-επιφάνειας 41 κιλών τοποθετημένοι κάτω από τα φτερά. Είχε άνοιγμα φτερών 17,63 μέτρα και συνολικό μήκος ατράκτου τα 12,70 μέτρα.
Στα τέλη του Οκτωβρίου το 1943, το απόγευμα του Σαββάτου, δύο Αμερικανικά Mitchel B-25 και δύο Βρετανικά Bristol Beaufighter που βομβάρδισαν το Γερμανικό αεροδρόμιο της Πάρου, πετάνε χαμηλά ακριβώς πάνω από τη θάλασσα με κατεύθυνση το λιμάνι της Νάξου. Δύο ελαφρά τύπου μαχητικά Arado 196 εμφανίζονται και αμέσως ακολουθεί μια αερομαχία. Ένα πιο αργό Αμερικάνικο Mitchel B-25 καταδιώκεται και σύντομα καταρρίπτεται από ένα από τα Γερμανικά αεροσκάφη, το πλήρωμα του ενός από τα Beaufighters προσπαθεί να διαφύγει. Το αεροσκάφος βάλετε και ο πυροβολητής/πλοηγός Τ. Harper αναφέρει ότι η μία πλευρά της ατράκτου είναι γεμάτη οπές. Με το αεροσκάφος να χάνει πλέον ύψος, ο Γερμανός διακόπτει την επίθεση, αφήνοντας το τραυματισμένο θύμα του στην τύχη του. Ο πιλότος W. Hayter προσθαλασσώσει το αεροπλάνο και το πλήρωμα καταφέρνει να βγει από το αεροσκάφος πριν βυθιστεί. Παρόλα αυτά, και τα δύο μέλη του πληρώματος τραυματίστηκαν και έπρεπε να κολυμπήσουν για να φτάσουν στην ακτή. Οι ντόπιοι κάτοικοι με τη βοήθεια Ελλήνων αντιστασιακών διακινδύνευσαν τη ζωή τους και φρόντισαν το πλήρωμα, προτού διασωθεί τις επόμενες ημέρες και μεταφερθεί από το νησί από Βρετανικό περίπολο που έφτασε με υποβρύχιο. Αρχικά αποβίβασε τους διασωθέντες στη Λέρο στις 6ης Νοεμβρίου 1943 και στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στη βάση τους στην Κύπρο.
Το ναυάγιο σήμερα βρίσκεται σε βάθος 34 μέτρων. Είναι σε άριστη κατάσταση λαμβάνοντας υπόψη τα τόσα χρόνια που βρίσκεται στο βυθό της θάλασσας. Ο κώνος της μύτης και ο ένας έλικας από τη δεξιά μηχανή λείπουν. Πιθανότατα πρόκειται για ζημιά που προκλήθηκε από την προσθαλάσσωση του αεροπλάνου. Ο αριστερός έλικας που έχει απομείνει έχει λυγισμένες λεπίδες, υποδεικνύοντας ότι οι κινητήρες λειτουργούσαν όταν το αεροσκάφος προσθαλασσώθηκε. Οι ζημιές από τις σφαίρες είναι επίσης εμφανείς και φαίνονται στην άτρακτο και στο ουραίο τμήμα του αεροσκάφους. Ο θόλος του πιλοτηρίου είναι ανοιχτός ενώ λείπει ολόκληρος ο γυάλινος θόλος της θέσης του πολυβολητή/πλοηγού. Το πιλοτήριο και τα εσωτερικά όργανα του αεροσκάφους είναι επίσης σε άριστη κατάσταση. Είναι μια εξαιρετική κατάδυση και μια πραγματικά μοναδική εμπειρία να επισκέπτεται κάποιος ένα τόσο ιστορικό ναυάγιο. Ευχαριστούμε το Καταδυτικό Κέντρο Nima στη Νάξο για την υποστήριξη και που παρόλες τις καιρικές δυσκολίες κατέστησε δυνατή αυτή την κατάδυση.
Δύτες:
Ερρίκος Κρανιδιώτης
Στέλιος Σταματάκης
Πηγές:
Κίμον Παπαδημητρίου. Wreck History. Από το πρωτότυπο άρθρο του Βασίλη Μεντογιάννη.
Pierre Kosmidis. WW2Wrecks.com
https://en.wikipedia.org/wiki/Bristol_Beaufighter
Do what you can’t