SAVOIA SM-79

ΠΟΡΟΣ

Στο νησί του Πόρου βρίσκεται το Ιταλικό βομβαρδιστικό μέσης εμβέλειας Savoia-Marchetti SM 79 Sparviero στο μέγιστο βάθος των 59 μέτρων. Η κατάδυση που βλέπεται στο βίντεο πραγματοποιήθηκε στις 05/01/2019. Άλλες τέσσερις πραγματοποιήθηκαν στις 29/12/2017, 09/06/2018, στις 30/11/2019, και στις 25/02/2023. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον Αντώνη Γράφα, τον Νούλη Σπουρλάκο και τον Γεώργιο Φερκασιώτη για της πληροφορίες σχετικά με τον εντοπισμό του ναυαγίου. Το Ιταλικό αεροπλάνο εντοπίστηκε απο τον Νούλη Σκουρλάκο ο οποίος ήταν και ο πρώτος που καταδύθηκε στο ναυάγιο αυτό. Λίγα χρόνια αργότερα το 2014 ο Αντώνης Γράφας και η ομάδα του εντόπισαν εκ νέου το ναυάγιο, το οποίο βιντεοσκόπησαν, το φωτογράφησαν και το ταυτοποίησαν ως Savoia Marchetti SM-79. Ο δύτης και ερευνητής Γιώργος Καρέλας, ο Κώστας Μυλωνάκης για την υποβρύχια φωτογραφία και ο Δημήτρης Γκαλόν που διενήργησε εκτεταμένη ιστορική έρευνα για την τεκμηρίωση του αεροπλάνου ήταν μεταξύ της ομάδας των εμπλεκομένων. Συνολικά μια τεράστια προσπάθεια από ανθρώπους που είμαστε ευγνώμονες ώστε να μπορέσουμε να επισκεφτούμε ένα καταπληκτικό κομμάτι της ιστορίας. 

Το αεροσκάφος τύπου Savoia-Marchetti SM 79 «Sparviero» (ελλ. «Γεράκι»), υπήρξε ένα ιταλικό τρικινητήριο βομβαρδιστικό αεροσκάφος, μέσου μεγέθους, το οποίο χρησιμοποιήθηκε από την ιταλική Βασιλική Αεροπορία (Regia Aeronautica Italiana) κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα γενικότερα ενδεικτικά τεχνικά χαρακτηριστικά του αεροσκάφους αυτού ήταν:

Type: Bombing Aircraft
Constructor: SIAI-Marchetti
Length: 16.20m
Displacement (length from the left to the right wing): 21.20m
Height: 4.10 m
Wing surface: 61m2
Weight (empty): 7.610 kilos
Maximum weight when take off: 12.500 kilos
Engines: Three rays Alfa Romeo 126RC with 9 cylinders
Power: 1.000 PS each
Maximum speed: 434km/hour
Autonomy: 1.990km
Maximum height: 7.000m
Crew: 5 members
Indicative armament: 3 machine guns of 12,7mm, 2 machine guns of 7,7mm, capacity of transferring 2 torpedoes with 200kilos heads each

Σύμφωνα με την καταχώρηση της 5ης Αυγούστου 1944, του ημερολογίου πολέμου του γερμανικού Ναυαρχείου Αιγαίου, πληροφορούμαστε τα εξής:

 «Ένα γερμανικό βομβαρδιστικό, τύπου Ju 88, εκτελώντας χρέη αναγνωριστικού και προβολεοφόρου, συνόδευσε την ιταλική τορπιλική αεροπορική μοίρα με σκοπό την πραγματοποίηση επίθεσης ενάντια στην ήδη από την Luftwaffe προσβεβλημένη εχθρική νηοπομπή, στα βορειοδυτικά της Βεγγάζης. Από τα 8 απογειωθέντα ιταλικά αεροσκάφη, τύπου S 79 [σ.μ. Savoia-Marchetti SM 79], τρία αεροσκάφη κατάφεραν να εντοπίσουν το κονβόι, βόρεια της Βεγγάζης, και να το πλήξουν με τρεις τορπίλες. Βυθίστηκε ένα φορτηγό πλοίο 7.000 ΚΟΧ, βυθίστηκε ένα ακόμη πλοίο, και ένα τρίτο πιθανώς επλήγη [2]. Έγιναν ορατές τρεις δυνατές εκρήξεις. Υπήρξε αδύναμη αντίσταση από τον εχθρό, με ελαφρά αντιαεροπορικά πυρά. Η επίθεση πραγματοποιήθηκε τα μεσάνυχτα. Τα αεροσκάφη απογειώθηκαν από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας και προσγειώθηκαν στο Μάλεμε [Κρήτη] στις 01.50 τα ξημερώματα της 5.8.1944. Ένα από τα αεροσκάφη κατέπεσε κατά την επιστροφή κοντά στο ακρωτήριο Σπάθα [Κρήτη].»

Σήμερα, 70 περίπου χρόνια αργότερα, ο ιταλός ερευνητής και συγγραφέας Ferdinando D´Amico, διευρύνει τις πληροφορίες που προκύπτουν από τις γερμανικές ημερολογιακές καταχωρήσεις, δηλώνοντας ότι τα οχτώ ιταλικά αεροσκάφη, τα οποία συμμετείχαν στην επίθεση ενάντια στην προαναφερόμενη συμμαχική νηοπομπή, ανήκαν στην ιταλική αεροπορική μοίρα Gruppo Aerosiluranti «Buscaglia-Faggioni» της Aeronautica Nazionale Repubblicana, η οποία συνέχισε τον πόλεμο, μετά την ιταλική συνθηκολόγηση της 8ης Σεπτεμβρίου 1943, στο πλευρό του γερμανικού στρατού. Η συμμαχική νηοπομπή – η οποία σύμφωνα με τις δηλώσεις του Ferdinando D´Amico, βρισκόταν στα βορειοδυτικά της πόλης Tolmeitha της Λιβύης κατά την στιγμή της ιταλικής επίθεσης – αποτελείτο από 30 εμπορικά πλοία, προστατευόμενα από τέσσερα συνοδευτικά συμμαχικά πολεμικά, και είχε ήδη δεχτεί επίθεση από την γερμανική Luftwaffe. Τα ιταλικά αεροσκάφη του Gruppo «Buscaglia» κατάφεραν να πλήξουν με τορπίλες το βρετανικό φορτηγό πλοίο SAMSYLARNA (7.210 ΚΟΧ), στο ενδεικτικό στίγμα 33° 5´ Β και 20° 16´ Α.

Όπως αναφέρει ο Ferdinando D´Amico, στηριζόμενος στο πολεμικό ημερολόγιο του Gruppo «Buscaglia», μόνο έξι από τα απογειωθέντα αεροσκάφη κατάφεραν να επιστρέψουν με ασφάλεια στην βάση τους. Ένα από αυτά όμως, καταστράφηκε κατά την διάρκεια της προσγείωσής του, λόγω μηχανικού προβλήματος στον μηχανισμό απελευθέρωσης του αριστερού τροχού. Ανάμεσα στα αεροσκάφη που δεν επέστρεψαν, συγκαταλέγεται ένα αεροσκάφος το οποίο κατέπεσε κοντά στο ακρωτήριο Σπάθα της Κρήτης, όπως επιβεβαιώνει και το γερμανικό ημερολόγιο πολέμου, και ένα άλλο το οποίο πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση κοντά στο Άργος, λόγω έλλειψης καυσίμων. Το τελευταίο αυτό αεροσκάφος, το οποίο έφερε τον αριθμό κατασκευής ΜΜ. 22293 και τον διακριτικό κωδικό Β2-09, θεωρείται, από τον Ferdinando D´Amico, πιθανώς ως το αεροσκάφος το οποίο εντοπίσθηκε πριν λίγα χρόνια στα νοτιοανατολικά του Πόρου, από τον επαγγελματία δύτη Νούλη Σπουρλάκο.  

Σύμφωνα με το ημερολόγιο πολέμου του Gruppo «Buscaglia», το Savoia-Marchetti SM 79 το οποίο είχε συμμετάσχει στην προαναφερόμενη επιχείρηση, ενάντια στην συμμαχική νηοπομπή, είχε σαν κυβερνήτη του τον σμηναγό Marcello Perina, συγκυβερνήτη τον σμηναγό Gianfranco Neri, μηχανικό τον ανθυποσμηναγό Marcello Manfrino, ασυρματιστή τον σμηνία Giuseppe Apolloni και πολυβολητή τον ανθυποσμηνία Franco Zanchi. Πρόκειται για μέλη του Gruppo Aerosiluranti «Buscaglia», τα οποία είχαν αποφασίσει να συνεχίσουν τον πόλεμο με την A.N.R.. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Ferdinando D´Amico, δεν απωλέσθηκε κανένα από τα μέλη του πληρώματος κατά την διάρκεια της αναγκαστικής προσγείωσης.

Ιστορική 'Ερευνα: Δημήτρης Γκαλόν

Δύτες:
Στέλιος Σταματάκης
Ερρίκος Κρανιδιώτης

Καπετάνιος:
Νίκος Κρανιδιώτης

Αναπαραγωγή Βίντεο

addicted2h2o

Do what you can’t