Υποβρύχια Εξερέυνηση

ΟΡΥΧΕΙΟ 23

Τα Βίλλια είναι μια μεγάλη σε έκταση περιοχή που εκτείνεται μεταξύ των περιοχών της Πλάκας και της Διψελίζας, σε κοντινή απόσταση από τον σύγχρονο οικισμό της Πλάκας. Η σπουδαιότητα της περιοχής σε μετάλλευμα είχε προκαλέσει ήδη το ενδιαφέρον των αρχαίων μεταλλωρύχων. Σε αυτήν την περιοχή μπορούσε κανείς να διακρίνει οξειδωμένα κοιτάσματα μολύβδου, ψευδαργύρου και σιδήρου σχεδόν επιφανειακά, για αυτό ακριβώς το λόγο η περιοχή έγινε ένα εκτεταμένο μεταλλευτικό κέντρο. Η εκμετάλλευση της περιοχής των Βιλλίων ξεκίνησε από τη ΓΕΜΛ (Γαλλική Εταιρεία) τη δεκαετία του 1880 και αποδείχτηκε αρκετά συμφέρουσα, φέρνοντας στην επιφάνεια εντυπωσιακές ποσότητες μεταλλεύματος εξαιρετικής ποιότητας. Η στοά 23, που αποτέλεσε πόλος έλξης για εξερεύνηση από την ομάδα addicted και τα μέλη της, αποτελεί μέρος του εκτεταμένου δικτύου στοών του ορυχείου Villia Plaka που ενώνεται με τη γνωστή πια στην ομάδα στοά 80. Το φρέαρ των Βιλλίων, αποτέλεσε σημαντικό μέρος της εξορυκτικής δραστηριότητας στην περιοχή, καθώς τεράστιες ποσότητες μεταλλεύματος μεταφερόταν στην επιφάνεια από εκατοντάδες μέτρα βάθος. Το αρνητικό που είχε το μεταλλευτικό πάρκο Βιλλίων, ήταν η μεγάλη απόσταση από την πόλη του Λαυρίου και τον σιδηρόδρομο που δυσχέραινε την μεταφορά της πρώτης ύλης.

Η στοά 23 ανοίχτηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, όπως μαρτυρούν πολλές επιγραφές (graffiti) που απαντώνται στους τοίχους του ορυχείου. Για την ομάδα το τμήμα αυτό του ορυχείου αποτέλεσε το πιο όμορφο από αισθητικής άποψης, καθώς διασώζει εντυπωσιακές αίθουσες με ξύλινα υποστυλώματα, κτιστούς τοίχους για την στήριξη της οροφής των στοών και της δημιουργίας μικρότερων χώρων αποθήκευσης και χρήσης από το προσωπικό, ενώ στο ξηρό κομμάτι συναντούμε κατάλοιπα των μεταλλωρύχων, όπως κονσέρβες από τα τελευταία τους γεύματα, καλάθια για τη μεταφορά του μεταλλεύματος και φυσικά κατάλοιπα των μηχανημάτων, όπως σιδερένιο μηχανισμό-ασανσέρ και σιδηροτροχιές, σωλήνες κομπρεσέρ και μεταλλικές σκάλες. Στα πρώτα μέτρα του ορυχείου, η ομάδα συνάντησε κατάλοιπα σιδερένιας πόρτας, οξειδωμένης (σαπισμένης) από την υγρασία, που λειτουργούσε ως προστασία για τους εργαζόμενους από το ρεύμα αέρα που σχηματιζόταν στις στοές.

Η ομάδα, κατόπιν κατάβασης 20-30 λεπτών στην καρδιά του ορυχείου και περνώντας μέσα από μισογκρεμισμένες στοές, πλημμυρισμένα κατά τόπους τμήματα και στενά περάσματα, έφτασε στο σημείο ενδιαφέροντος. Διακρίνοντας μπροστά τους μια στενή είσοδο στοάς, οι σπηλαιοδύτες Ερρίκος Κρανιδιώτης και Στέλιος Σταματάκης, ξεκίνησαν την εξερεύνηση για να διαπιστώσουν την συνέχεια του περάσματος υποβρυχίως. Λόγω του έντονου ιζήματος κατά τη στιγμή εισόδου των δυτών στο νερό, η δυνατότητα οπτικής έρευνας για την διαπίστωση της συνέχειας της στοάς ήταν αδύνατη. Κατόπιν ανάπτυξης του μίτου και την κατάβαση υποβρυχίως περίπου 7.5 μέτρων, σε ένα μικρό χώρο, διαπιστώθηκε η μη συνέχιση του τμήματος, το οποίο ήταν φραγμένο με φερτό υλικό. Σε ένα μόνο σημείο εντοπίστηκε ένα μικρό πέρασμα-σιφόνι με καθοδική κλίση, το οποίο όμως λόγω φερτών υλικών εμπόδισε τη συνέχεια της εξερεύνησης. Οι δύτες προσπάθησαν να περάσουν το σημείο, ωστόσο ήταν αδύνατο καθώς είχε άνοιγμα μόνο λίγων εκατοστών και χωρούσε μόνο το ένα άκρο (χέρι/πόδι). Η μηδενική ορατότητα ανάγκασε τους δύτες να νιώσουν το περιβάλλον υποβρυχίως δια αφής, για να διαπιστώσουν τη μη συνέχιση του περάσματος και την ασφαλή επιστροφή τους στην επιφάνεια, με την βοήθεια του μίτου. Η θερμοκρασία του νερού κυμαινόταν στους 12 βαθμούς, η οποία ήταν και η χαμηλότερη που έχει καταγραφεί από την ομάδα μέχρι τώρα.

Αναπαραγωγή Βίντεο

Παρά τις όποιες δυσκολίες στην μεταφορά του εξοπλισμού, που αποτελεί πάντα ένα μείζον ζήτημα, το ορυχείο 23 χαρακτηρίζεται μέτριας δυσκολίας ως προς την κίνηση σε σχέση με άλλα τμήματα που έχει επισκεφθεί η ομάδα. Το ορυχείο εκτίθεται σε πολλά παρακλάδια πολυεπίπεδων στοών, που φτάνουν σε αρκετά μεγάλο βάθος και αρκετά χιλιόμετρα μήκος. Τέλος φαίνεται ότι πολλές στοές του ορυχείου των Βιλλίων συναντούν άλλες στοές της Πλάκας, όπως αυτές του κεντρικού ορυχείου 80, το οποίο όμως ανοίχτηκε πολύ αργότερα το 1954-1956, με σκοπό να ενώσει τις βόρειες στοές της Πλάκας και να εκμεταλλευτεί στο μέγιστο τα πλούσια κοιτάσματα μετάλλων.

Παράλληλα με την εξερεύνηση η ομάδα συνόδευσε δύο δημοσιογράφους, τον οπερατέρ Θοδωρή Μανουσάκη και την δημοσιογράφο Μαρία Γαλάτη της εκπομπής «Μηχανής του Χρόνου», για την πραγματοποίηση γυρισμάτων ντοκιμαντέρ με θέμα το Λαύριο και το Ιστορικό Λαυρεωτικό Ζήτημα. Οι ίδιοι τίμησαν την ομάδα με την βιντεοσκόπηση μέρους της εξερεύνησης. Τους ευχαριστούμε θερμά. Παρά την στιγμιαία απογοήτευση της ομάδας για τη μη συνέχιση του υποβρύχιου τμήματος, η έρευνα στο εν λόγω ορυχείο αναμένεται να συνεχιστεί, για την εύρεση υποβρύχιων στοών. Μείνετε λοιπόν συντονισμένοι!!!!

Οι ομάδες:

Addicted2h2o: https://addicted2h2o.com

GreekGate: https://www.facebook.com/PyleEllenikonArchaiologikonIstorikonSpoudon/

Πηγές:
-Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου (www.Itp.ntua.gr/home_en)
-Αρχαιολογικός Οδηγός Θορικού (Υπουργείο Πολιτισμού).

Ιστορική Έρευνα:
Μαρία Φωτιάδη
Βασίλης Στεργίου

Υποστήριξη:
Βασίλης Στεργίου
Μαρία Φωτιάδη
Αποστόλης Τζαμάλης
Κυριακή Φόστερ

Ορυχειοδύτες:
Ερρίκος Κρανιδιώτης
Στέλιος Σταματάκης

addicted2h2o

Do what you can’t